 |
| (Φωτ.: EPA / Boris Pejović) |
Του Παντελή Σαββίδη
Στη Μέση Ανατολή (Συρία) φαίνεται πως ΗΠΑ και Ρωσία έχουν συμφωνήσει στα μείζονα, με την Τουρκία να μην μπορεί να πετύχει τους στόχους της.
Κύριος παίκτης στην περιοχή αναδεικνύεται η Ρωσία. Σταθεροποιεί το καθεστώς Άσαντ με μια σημαντική εδαφική ζώνη ελέγχου στην οποία περιλαμβάνονται και οι περιοχές όπου η Μόσχα έχει αναπτύξει στρατιωτικές βάσεις (Ταρτούς, Λατάκια, Χμεϊμίμ) και είναι η δύναμη την οποία προσεγγίζουν περιφερειακοί παίκτες (Τουρκία, Ιράν, Ισραήλ) για την κατανομή ρόλων.
Το ερώτημα είναι αν η περιορισμένη αμερικανική παρουσία στην περιοχή είναι συνειδητή επιλογή ή προκύπτει από αδυναμίες – όπως η μη διαμόρφωση, ακόμη, συνεκτικής διεθνούς πολιτικής από την Ουάσινγκτον.
Πάντως οι ΗΠΑ έχουν και αυτές τα οφέλη τους από τη συριακή διευθέτηση, αφού 20 χλμ νοτίως του Κομπάνι (πόλης της βόρειας Συρίας στην οποία κατοικούν κυρίως Κούρδοι) κατασκευάζουν τις δικές τους βάσεις.
Η περιοχή περιλαμβάνεται στην εδαφική έκταση που με τη μορφή ομοσπονδίας θα διοικείται από κουρδοαραβικές δυνάμεις, σχέδιο το οποίο προτάθηκε εδώ και μήνες από τη Ρωσία.
Η ανάδυση μιας κουρδικής οντότητας στη Συρία σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η δημιουργία αμερικανικής βάσης και ο διαχωρισμός της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης από τους τζιχαντιστές τρομοκράτες είναι τα σαφή στοιχεία της αμερικανικής πολιτικής που ικανοποιούνται από τις εξελίξεις.
Πάντως οι ΗΠΑ έχουν και αυτές τα οφέλη τους από τη συριακή διευθέτηση, αφού 20 χλμ νοτίως του Κομπάνι (πόλης της βόρειας Συρίας στην οποία κατοικούν κυρίως Κούρδοι) κατασκευάζουν τις δικές τους βάσεις.
Η περιοχή περιλαμβάνεται στην εδαφική έκταση που με τη μορφή ομοσπονδίας θα διοικείται από κουρδοαραβικές δυνάμεις, σχέδιο το οποίο προτάθηκε εδώ και μήνες από τη Ρωσία.
Η ανάδυση μιας κουρδικής οντότητας στη Συρία σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η δημιουργία αμερικανικής βάσης και ο διαχωρισμός της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης από τους τζιχαντιστές τρομοκράτες είναι τα σαφή στοιχεία της αμερικανικής πολιτικής που ικανοποιούνται από τις εξελίξεις.
Η βάση λογικό είναι να αποτελέσει την εναλλακτική λύση στους τουρκικούς εκβιασμούς με το Ιντζιρλίκ, ενώ ο κουρδικός έλεγχος μιας εκτεταμένης εδαφικής περιοχής θα διευκολύνει και την παροχή στο Ισραήλ στρατηγικού βάθους όποτε το χρειαστεί.
Οι Κούρδοι της περιοχής δεν θα μπορέσουν να διατηρήσουν, μακροχρόνια, καλές σχέσεις με το Ιράν, επειδή και στην ιρανική επικράτεια υπάρχει αξιοσημείωτο μέρος κουρδικού πληθυσμού το οποίο δυνάμει αποτελεί κίνδυνο για την Τεχεράνη. Αυτός είναι και ο λόγος των ανοιγμάτων που κάνει, κατά καιρούς, προς τους Ιρανούς ο Ερντογάν.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες ρωσικές δυνάμεις αναπτύσσονται στη δυτική Αίγυπτο, και οι αναλυτές των διεθνών θεμάτων συνδέουν το γεγονός με την προσπάθεια της Ρωσίας, μετά τη διευθέτηση της συριακής κρίσης, να εμπλακεί και στη Λιβύη. Τα πράγματα στη χώρα αυτή είναι πολύ δύσκολα και πολύπλοκα, καθώς όλοι πολεμούν με όλους.
Μια προσπάθεια για τη δημιουργία κυβέρνησης εθνικής ενότητας που ανέλαβε ο ΟΗΕ απέβη ουσιαστικά άκαρπη, ενώ μόλις βελτιωθεί λίγο ο καιρός αναμένονται ένα εκατομμύριο άνθρωποι να εγκαταλείψουν τη χώρα με προορισμό την Ευρώπη.
Το Ισλαμικό Κράτος δεν αποτελεί σοβαρή απειλή στη Λιβύη, καθώς πέρυσι απομακρύνθηκε από τους κύριους τομείς που ήλεγχε. Η σημαντικότερη δύναμη είναι η ανατολική παράταξη (Λιβυκός Εθνικός Στρατός) της οποίας ηγείται ο στρατηγός Χαλίφα Χίφτερ, που υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και –όλο και περισσότερο– τη Ρωσία.
Φαίνεται, λοιπόν, πως η Ρωσία μετά το συριακό μέτωπο θέλει να επηρεάσει τις εξελίξεις και στη Λιβύη, και ο στρατηγός είναι ο μόνος που μπορεί να επιφέρει κάποια αποτελέσματα, αν υποστηριχθεί. Ο Χίφτερ ευελπιστεί πως εκτός από τις δυνάμεις που προαναφέρθηκαν, θα υποστηριχθεί και από τον Τραμπ. Αν και αυτό συμβεί, θα έχουμε μια δεύτερη κρίσιμη χώρα όπου ΗΠΑ και Ρωσία θα έχουν διαμοιράσει ρόλους και ιμάτια.
Ο έλεγχος των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Ευρώπη στην περίπτωση που η κατάσταση ελεγχθεί θα αυξήσει, επιπλέον, το ρωσικό κύρος στην Ευρώπη, μετά την επικράτηση της Μόσχας στη Συρία.
Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τον Β΄ Π.Π. και ενώ στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων συζητείτο και το θέμα των Δωδεκανήσων, η Ρωσία ζήτησε ως αντάλλαγμα, για να συμφωνήσει στην παραχώρηση των νησιών στην Ελλάδα, ναυτική βάση είτε σε νησί του Αιγαίου είτε στην Τριπολίτιδα, όπως ονομαζόταν τότε η περιοχή. Αυτό σημαίνει πως η Λιβύη βρίσκεται εδώ και χρόνια στους ρωσικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Εκείνη που φαίνεται να χάνει και στη Συρία και στη Λιβύη –όπου επίσης επιχείρησε να αναπτυχθεί– είναι η Τουρκία, η εξωτερική πολιτική της οποίας περιεπλάκη στις πολιτικές φιλοδοξίες του προέδρου της χώρας Ταγίπ Ερντογάν.
Μένει να δούμε τι γίνεται και στα Βαλκάνια. Θα το επιχειρήσουμε στο επόμενο σημείωμά μας.
Οι Κούρδοι της περιοχής δεν θα μπορέσουν να διατηρήσουν, μακροχρόνια, καλές σχέσεις με το Ιράν, επειδή και στην ιρανική επικράτεια υπάρχει αξιοσημείωτο μέρος κουρδικού πληθυσμού το οποίο δυνάμει αποτελεί κίνδυνο για την Τεχεράνη. Αυτός είναι και ο λόγος των ανοιγμάτων που κάνει, κατά καιρούς, προς τους Ιρανούς ο Ερντογάν.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες ρωσικές δυνάμεις αναπτύσσονται στη δυτική Αίγυπτο, και οι αναλυτές των διεθνών θεμάτων συνδέουν το γεγονός με την προσπάθεια της Ρωσίας, μετά τη διευθέτηση της συριακής κρίσης, να εμπλακεί και στη Λιβύη. Τα πράγματα στη χώρα αυτή είναι πολύ δύσκολα και πολύπλοκα, καθώς όλοι πολεμούν με όλους.
Μια προσπάθεια για τη δημιουργία κυβέρνησης εθνικής ενότητας που ανέλαβε ο ΟΗΕ απέβη ουσιαστικά άκαρπη, ενώ μόλις βελτιωθεί λίγο ο καιρός αναμένονται ένα εκατομμύριο άνθρωποι να εγκαταλείψουν τη χώρα με προορισμό την Ευρώπη.
Το Ισλαμικό Κράτος δεν αποτελεί σοβαρή απειλή στη Λιβύη, καθώς πέρυσι απομακρύνθηκε από τους κύριους τομείς που ήλεγχε. Η σημαντικότερη δύναμη είναι η ανατολική παράταξη (Λιβυκός Εθνικός Στρατός) της οποίας ηγείται ο στρατηγός Χαλίφα Χίφτερ, που υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και –όλο και περισσότερο– τη Ρωσία.
Φαίνεται, λοιπόν, πως η Ρωσία μετά το συριακό μέτωπο θέλει να επηρεάσει τις εξελίξεις και στη Λιβύη, και ο στρατηγός είναι ο μόνος που μπορεί να επιφέρει κάποια αποτελέσματα, αν υποστηριχθεί. Ο Χίφτερ ευελπιστεί πως εκτός από τις δυνάμεις που προαναφέρθηκαν, θα υποστηριχθεί και από τον Τραμπ. Αν και αυτό συμβεί, θα έχουμε μια δεύτερη κρίσιμη χώρα όπου ΗΠΑ και Ρωσία θα έχουν διαμοιράσει ρόλους και ιμάτια.
Ο έλεγχος των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Ευρώπη στην περίπτωση που η κατάσταση ελεγχθεί θα αυξήσει, επιπλέον, το ρωσικό κύρος στην Ευρώπη, μετά την επικράτηση της Μόσχας στη Συρία.
Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τον Β΄ Π.Π. και ενώ στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων συζητείτο και το θέμα των Δωδεκανήσων, η Ρωσία ζήτησε ως αντάλλαγμα, για να συμφωνήσει στην παραχώρηση των νησιών στην Ελλάδα, ναυτική βάση είτε σε νησί του Αιγαίου είτε στην Τριπολίτιδα, όπως ονομαζόταν τότε η περιοχή. Αυτό σημαίνει πως η Λιβύη βρίσκεται εδώ και χρόνια στους ρωσικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Εκείνη που φαίνεται να χάνει και στη Συρία και στη Λιβύη –όπου επίσης επιχείρησε να αναπτυχθεί– είναι η Τουρκία, η εξωτερική πολιτική της οποίας περιεπλάκη στις πολιτικές φιλοδοξίες του προέδρου της χώρας Ταγίπ Ερντογάν.
Μένει να δούμε τι γίνεται και στα Βαλκάνια. Θα το επιχειρήσουμε στο επόμενο σημείωμά μας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου